مقایسه اثربخشی دو دهان شویه ایرشای ضدعفونی کننده و ضدپلاک با کلرهگزیدین بر روی فلور میکروبی دهان

مقایسه اثربخشی دو دهان شویه ایرشای ضدعفونی کننده و ضدپلاک با کلرهگزیدین بر روی فلور میکروبی دهان دکتر بهزاد هوشمند* - دکتر رسول یوسفی**- دکتر زهرا خاموردی*** *- استادیار گروه پریودنتولوژی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان. **- دانشیار گروه میکروبیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان. ***- استادیار گروه آموزشی ترمیمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان. چکیده زمینه و هدف: کاربرد دهان شویه‎ها جهت کنترل پلاک و جلوگیری از تجمع آن بر روی دندان و سطوح لثه‎ایی مجاور جایگاه ویژه‎ای دارد. در این مطالعه به مقایسه تاثیرات دهان شویه کلرهگزیدین (chx) و ایرشا ضدعفونی کننده و ایرشا ضدپلاک بر روی میکروارگانیسم‎های مهم هوازی که عامل تشکیل پلاک و بیماریهای پریودنتال و پوسیدگی پرداخته شده است. روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی اثربخشی دهان شویه‎های تولید ایران، شامل: ایرشا (irsha) سبز رنگ (ضدپلاک و جرم دندان) و ایرشا زردرنگ (ضدعفونی کننده)و کلرهگزیدین 2/0% (chx) بر روی تعدادی از میکروب های هوازی فلور دهان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات به روش انتشار (diffusion) انجام شد. یعنی پس از جداسازی میکروب ها و قرار دادن هر یک از آنها در محیط رشد اختصاصی خود blood agar) و یا(muler hintone آنها را آنکوبه کرده و پس از آنکه هر یک از محیطهای رشد، پر از باکتری شده و هیچ فضای خالی باقی نماند، دیسک‎های کاغذی به قطر شش میلی متر که آغشته به یک نوع دهان شویه ‎بود را به تعداد چهار بار در محیط رشد، برای هر یک از میکروب ها قرار داده و بعد از 24-48 ساعت اقدام به اندازه‎گیری قطر هاله عدم رشد (inhibition zone) شد. این عمل برای هر یک از دهان شویه‎ها و هر یک از میکروب ها انجام گردید. داده های جمع آوری شده تحت برنامه spss نسخه دهم مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و آزمون مورد استفاده برای مقایسه گروههاone-way anova و برای مقایسه های دو به دوییtukey hsd بود. یافته‎ها: براساس نتایج بدست آمده از این مطالعه ایرشا ضدپلاک در کنترل عفونتها و یا کلنی‎هایی که به صورت غالب و به ترتیب اثرگذاری بر لاکتوباسیلوس (lactobacillus) و نیسریا (neisseria)، اس. سالیواریوس (s. salivarius)، اس. ویریدانس (s. viridans) و اس. موتانس ((s. mutans تشکیل شده، مفید واقع شده و بر دیگر باکتری ها بی‎اثر است. ایرشا ضدعفونی کننده بر هوازی‎های مورد نظر بی‎اثر می باشد. کلرهگزیدین: در کنترل عفونتهای پیچیده متشکل از تمامی هوازیهای مورد مطالعه موثر بوده اما بیشترین اثر را بر لاکتوباسیلوس اس اپیدرمیدیس اعمال کرده و بعد از آن، به ترتیب اثر، بر اس اورئوس، سی دیفترویید، بروندیموناس، اس نیسیریا، اس سالیواریوس، اس موتانس، پی اوروجینوسا و در نهایت اس. ویریدانس اثرات خوب تا متوسطی اعمال می‎کند. نتیجه‎گیری: کلرهگزیدین در این غلظت در مقایسه با دهان شویه‎های رایج مورد مطالعه در این مطالعه به غیر از چند مورد خاص عامل ضدمیکروبی بسیار قویتری بوده و طیف جامعتری از میکروب ها را تحت تاثیر قرار می‎دهد. کلید واژه‎ها: کلرهگزیدین - ایرشا – دهان شویه - پلاک - باکتری‎های دهان